Podwyżki cen energii i wzrost kosztów ogrzewania budynków coraz widoczniej wpływają na wzrost zainteresowania nowoczesnymi technologiami pozwalającymi na obniżenie tych kosztów. 

Obowiązujące od 1 stycznia 2009r. nowe regulacje prawne w Polsce obligują właścicieli budynków, które są oddawane do użytku lub wprowadzane do obrotu gospodarczego, do sporządzania świadectw energetycznych. Obowiązek ten  jasno wynika z Dyrektywy 2002/91/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z 16.12.2002r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, której celem jest poprawa jakości środowiska, poprzez zmniejszenie zapotrzebowania energetycznego.

Od dnia 29.04.2012 obowiązuje zmienione Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego. Zgodnie z tym rozporządzeniem w każdym projekcie (niezależnie od wielkości obiektu) musi się znaleźć charakterystyka energetyczna budynku. Powinna ona być zgodna z przepisami dotyczącymi metodologii sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej – a wiec zawierać obliczenia wskaźnika zużycia energii w kWh/m²/rok.

ISTOTNE ZMIANY W PRZEPISACH

Od dnia 01.01.2014 zacznie obowiązywać nowe Rozporządzenie Ministra Transportu , Budownictwa i Gospodarki Morskiej  z dnia 5 lipca 2013, zmieniające poprzednie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Zgodnie z tymi zmianami zaczną obowiązywać nowe zaostrzone dopuszczalne współczynniki przenikana ciepła dla przegród budowlanych. Kolejne zaostrzenia tych współczynników będą obowiązywały od 01.01 2017 i 01.01.2021. Ostatecznie najbardziej rozpoznawalny wsp. U0 dla ścian w domach mieszkalnych będzie musiał wynosić nie więcej jak 0,2 W/m²K (dla porównania do końca 2013 roku wynosi maksymalnie 0,3 W/m²K).

Od 2014 roku będziemy zwracać uwagę na współczynnik  EP (kWh/m²rok) określający roczne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną do ogrzewania, wentylacji, chłodzenia oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej. Do końca 2013 roku był on wyliczany dla każdego budynku osobno i musiał być mniejszy od tzw. współczynnika referencyjnego obliczonego dla danego budynku. Obecnie będzie musiał spełnić maksymalną zadaną wartość jednakową dla każdego budynku. 

Od 2014 roku dopuszczalne EP będzie wynosiło 120 kWh/m²rok, od 2017 - 95 kWh/m²rok, a od 2021 tylko 70 kWh/m²rok, co w praktyce wymusi budowanie domów prawie pasywnych bądź zużywających niemal wyłącznie energię odnawialną np. słoneczną.

Współczynnik EP został wprowadzony niedawno, bo od 2009 roku. Najwłaściwiej energooszczędność budynku określa współczynnik EUco, ukazujący zapotrzebowanie budynku na ciepło do ogrzewania i wentylacji. Nie uwzględnia on rodzaju dostarczanej energii, sprawności urządzeń grzewczych, ani strat środowiskowych spowodowanych wyprodukowaniem energii.

Zobaczmy na podstawie wykresu z danymi jak zmieniała się i jak będzie dalej się zmieniać efektywność energetyczna domów budowanych w Polsce.

*Od roku 2014 dane szacunkowe na podstawie symulacji.

Czym w świetle zmieniających się przepisów są zatem domy energooszczędne?

Stają się rzeczywistością czyli niedługo będą nowym standardem.

O domu energooszczędnym możemy mówić dopiero wówczas, gdy jego zapotrzebowanie na energię do ogrzewania, obniżymy poniżej poziomu 70 kWh/m²rok. Podział ten został wprowadzony w europejskiej normie ISO i uzależnia energooszczędność budynku od ilości energii potrzebnej do ogrzania 1m² powierzchni budynku w ciągu roku czyli odpowiada naszemu współczynnikowi EUco.

powyżej 70 kWh/m²/rok - dom poza klasą energooszczędności

30-70 kWh/m²/rok - dom energooszczędny

15-30 kWh/m²/rok - dom niskoenergetyczny

1-15 kWh/m²/rok - dom pasywny

0 kWh/m²/rok - dom zero energetyczny

dom o dodatnim bilansie energetycznym - dom plus energetyczny

Trzeba zwrócić uwagę, że od 2018 roku wszystkie budowane domy będą energooszczędnymi w dzisiejszym rozumieniu.

Tyle wynika z przepisów. Inną sprawą jest, jak takie domy konstruować. Potrzebna jest tutaj interdyscyplinarna wiedza, doświadczenie i sporo wykonywanych  analiz do każdego projektu.

W skrócie dom energooszczędny jest to taki dom, który posiada:

• dobrą izolację przegród zewnętrznych w tym stolarki okiennej i drzwiowej
• zredukowane mostki termiczne
• wysokosprawny system wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła
• wysokosprawną instalację grzewczą

Ponadto, dom energooszczędny powinien zużywać jak najmniej energii na codzienną eksploatację, tzn. oświetlenie, pracę urządzeń gospodarstwa domowego itp. Powinien zarazem przyczyniać się do redukcji emisji dwutlenku węgla do atmosfery i w miarę możliwości wykorzystywać jak największy procent energii odnawialnej, czyli - słonecznej, wiatrowej, gruntowej, biomasy.

Znając wpływ przegród na utratę ciepła przez budynek, można podjąć odpowiednie działania, mające na celu jego redukcję. Każde z zastosowanych rozwiązań powoduje poprawę w bilansie energetycznym, jednak dopiero użycie ich kompleksowo daje pełny efekt.

Biuro Lipińscy od dłuższego czasu wdraża zagadnienia energooszczędne w polskie realia. Zaprojektowaliśmy i wybudowaliśmy pokazowy dom pasywny, który już w 2007 roku otrzymał certyfikat pasywności PHI Darmstad, jako pierwszy budynek jednorodzinny w Europie Środkowo-Wschodniej. 
Projekty domów energooszczędnych, które od nas otrzymujecie to efekt wielu lat doświadczeń, przemyśleń i praktyki.

Bardzo ważne jest także to, że dom wybudowany dzisiaj będzie spełniał normy po 2021 roku. Wpłynie to znacząco na jego wartość rynkową. Nasze projekty domów energooszczędnych dają gwarancję, że wybudowane z nich domy będą cieszyć właścicieli niskimi rachunkami. A im droższa będzie energia tym większe uzyskiwane oszczędności. 

ZASTOSOWANE ROZWIĄZANIA WPŁYWAJĄCE NA ZMNIEJSZENIE ZAPOTRZEBOWANIA NA CIEPŁO

1. Poprawa izolacyjności termicznej zewnętrznych przegród budowlanych

• Zwiększenie izolacji cieplnej - 20 cm na ścianach (Uo poniżej 0,15 W/m²K) i pod podłogą na gruncie, 30 cm w dachu - (wartości dla styropianu wzbogaconego grafitem - NEOPOR®)
• Poprawa parametrów stolarki okiennej - nie gorsze niż Uo=1,2 W/m²K dla ramy i Uo=0,6 W/m²K dla szyb.
• Szczelne połączenie izolacji termicznej ścian i dachu

2. Likwidacja mostków termicznych

• Likwidacja pionowego mostka termicznego:
  - posadzka na gruncie jako płyta żelbetowa wsparta na ścianach fundamentowych za pośrednictwem specjalnych betonowo-styropianowych elementów (IZOMUR®), lub płyta fundamentowa na izolacji termicznej,
  - ocieplenie ścian fundamentowych czy krawędzi bocznych płyty warstwą 20cm styropianu,
• Zminimalizowanie obwodowego mostka termicznego przy krawędziach otworów okiennych poprzez montaż stolarki w warstwie ocieplenia,
• Likwidacja mostka cieplnego na styku płyty balkonowej z wieńcem- izolacja specjalnymi elementami konstrukcyjnymi  tzw. koszykami (ISOPRO®).

3. Poprawa jakości klimatu wewnątrz domu

• Zapewnienie nienaruszonej atmosfery wewnętrznej budynku - instalacja wentylacji mechanicznej i rekuperacji o wysokiej sprawności oraz kotły grzewcze kondensacyjne z zamkniętą komorą spalania, lub pompy ciepła
• Zapewnienie niewielkich dobowych wahań temperatury we wnętrzu - materiały na ściany zewnętrzne zapewniające akumulację ciepła

4. Dodatkowe zmniejszenie kosztów na energię

• Właściwa architektura budynku:
  - bryła o korzystnym współczynniku A/V, czyli stosunek kubatury do powierzchni przegród zewnętrznych. Im mniejszy wsp. tym korzystniejszy,
  - uwzględnienie pasywnych zysków z energii słonecznej - odpowiednie ukształtowanie domu i zorientowanie wobec stron świata,
• Możliwość zastosowania kolektorów słonecznych do podgrzewania wody użytkowej,
• Wzmocnienie efektywności działania rekuperacji poprzez zastosowanie gruntowego wymiennika ciepła.

Współczynnik EP w każdym projekcie będzie spełniał obowiązujące normy. Nie informuje on jednak jednoznacznie o energooszczędności domu, dlatego nie jest tak istotny dla użytkowników. 

Wybierając projekt z naszej kolekcji zalecamy zwracać uwagę przede wszystkim na współczynnik EUco. Jego wartość nie jest określana przepisami, ale wiadomo, że im mniejszy tym tańsze pędzie ogrzewanie domu. Standard NF40 i NF15 wymagany przez NFOŚiGW to nic innego, jak właśnie wyznaczenie granicznego poziomu współczynnika EUco dla domów, które mogą otrzymać dotację.

Pod koniec lata 2007 ukończyliśmy budowę pierwszego certyfikowanego domu pasywnego w Polsce.

Dom jest oddany do użytkowania i pełni rolę obiektu pokazowo szkoleniowego.

Projektowanie i budowa były znakomitym poligonem doświadczalnym pozwalającym nam zdobyć szczegółową wiedzę o budownictwie energooszczędnym.

Argumentów za tym, że warto budować energooszczędnie jest sporo:

·    niższe koszty ogrzewania i związane z tym wyraźne oszczędności finansowe w skali roku.

·    duże prawdopodobieństwo, że ceny energii będą w przyszłości rosły

·         możliwość uzyskania w niektórych bankach korzystnego kredytu na taki dom

·         większa łatwość spłaty takiego kredytu dzięki oszczędnościom na ogrzewaniu

·         w świetle nowej ustawy o systemie oceny energetycznej budynków, taki dom otrzyma wysoką klasę energetyczną, co wpłynie korzystnie na jego wartość rynkową

·         czy w końcu argumenty emocjonalne. Przyczyniamy się do mniejszej emisji gazów cieplarnianych do atmosfery, należymy do grona ludzi świadomych zagrożeń energetycznych itp.

Lipińscy Domy

M.&L. Lipińscy Biuro Projektowe