Ceny materiałów budowlanych w 2 kwartale 2022 roku, według notowań SEKOCENBUD prowadzonych, w okresie kwiecień-maj, przez Respondentów systemu, znów osiągnęły rekordowe wzrosty. Wzrost cen materiałów budowlanych następuje niezmiennie już od kilku lat, jednak wcześniej wzrosty nie były tak wysokie jak w roku 2021, który jak wydawało się dotychczas, przyniósł najwyższe wzrosty cen materiałów budowlanych i stawek robocizny kosztorysowej w okresie ostatnich kilkudziesięciu lat. Notowania 2 kwartału tego roku pokazują, że prawdopodobnie nie był to jednak rok najwyższych cen. Wskaźnik zmian już w 1 półroczu 2022 r. prawie we wszystkich pozycjach przekracza zmiany z roku 2021. Poniżej przedstawiono wskaźniki zmian w tych okresach dla stawek robocizny kosztorysowej, materiałów budowlanych i wybranych grup, materiałów instalacyjnych a także wskaźniki zmian kosztów budowy obiektów budownictwa mieszkaniowego wielorodzinnego. W przypadku tej ostatniej pozycji – koszty obiektów mieszkaniowych – w 1 półroczu br. średni w skali kraju wskaźnik zmian wyniósł 13, 4% i był wyższy niż w całym roku ubiegłym (11,7%).

Od  roku 2020 do 1 półrocza br. systematycznie rosły stawki robocizny kosztorysowej, do połowy roku 2021, ich wzrost był większy niż wzrost pozostałych czynników produkcji (materiały, sprzęt). Ten trend odwrócił się w 3 kwartale 2021 r. gdy  ceny materiałów budowlanych poszybowały w górę najmocniej, osiągając poziom 147% (średni wzrost narastający, wszystkich materiałów w skali kraju), podczas gdy stawki robocizny w tym czasie wzrosły do poziomu 123%. Z kolei zmiany na rynku paliw, wpłynęły począwszy od 4 kw. 2021 r. na znaczne wzrosty kosztów pracy i najmu sprzętu budowlanego. Zmiany te przedstawione zostały poniżej na wykresie 1.

W poszczególnych grupach materiałów odnotowano bardzo wysokie wzrosty, co przedstawiono na wykresie 2. Średnie ceny blach stalowych ocynkowanych, trapezowych w 2 kwartale br. są wyższe o 278% (!) od cen w analogicznym okresie roku ubiegłego (2 kw. 22/2 kw.21), ceny bednarki stalowej o 261%, ceny średnie styropianu o 157%, bali drewnianych prawie o 160%.

W konsekwencji tych nieoczekiwanie wysokich zmian cen wszystkich czynników produkcji, rosną koszty budowy obiektów budowlanych. Analizując zmiany kosztów budowy w dłuższym okresie czasu (w ostatnich 5 latach), trzeba stwierdzić, że na podstawie zmian do 2020 roku trudno było przewidzieć i uwzględnić w zawieranych kontraktach ryzyko wzrostu cen. Zmieszczone  poniżej wykresy pokazują zmiany kosztów budowy, w okresie od 2017 do 1 półrocza 2022 r., w poszczególnych rodzajach budownictwa:

•  Wykres 3 - średnie koszty budowy obiektów budownictwa mieszkaniowego wzrosły ok. 157%,

• Wykres 4 - średnie koszty budowy obiektów budownictwa inżynieryjnego: budowa dróg kosztuje dziś 148% więcej, a mostów i wiaduktów o 170,8% (narastająco, 4 kw. 2016=100),

• Wykres 5 - średnie koszty budowy obiektów budownictwa inżynieryjnego: przyłącza i sieci gazowe, ciepłownicze, wodociągowe, kanalizacyjne i linie elektroenergetyczne, średnie wzrosty ok. 160%.

Są to poważne przesłanki, które stanowią zagrożenie rentowności i terminowości realizowanych obecnie i przyszłych kontraktów. Jest nadzieja, że przedstawiony właśnie przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii dokument „Waloryzacja wynagrodzeń i zmiany kontraktów” pomoże zarówno wykonawcom jak i zamawiającym, w obszarze zamówień publicznych, w rozwiązaniu problemów związanych z waloryzacją cen zawartych w podpisanych i realizowanych kontraktach.