Wszelkie odstępstwa od przyjętej technologii robot, niezachowanie reżimu technologicznego czy wreszcie zwykła niestaranność mogą skutkować koniecznością wykonania bardzo kosztownych robot doszczelniających.

Abecadło wykonawcy
Wykonawca powinien dysponować wysokiej jakości szalunkami, nie ulegającymi odkształceniu pod wpływem naporu świeżej mieszanki betonowej. Powinny one jednocześnie pozwalać na stabilne obsadzenie przejść rurowych i elementów wyposażenia basenu. Odpowiednio zamocowane podkładki dystansowe nie mogą ulec przesunięciu podczas betonowania.

Dodatkowe problemy (obsuwanie się masy betonowej) mogą pojawić się przy realizacji basenów, których dno zostało skonstruowane ze spadkiem, lub basenów o rożnej głębokości. Sposób podawania betonu nie może powodować rozsegregowania się mieszanki betonowej, a konsystencja betonu nie może powodować tzw. raków w miejscach o zagęszczonym układzie zbrojenia. Konieczna jest poza tym odpowiednia pielęgnacja powierzchni betonu po rozszalowaniu.

Zaniedbania na tym etapie są poważną przesłanką do wykonania niezbędnych prac naprawczych.

Prace naprawcze (a raczej renowacyjne) wykonuje się także przy remontach generalnych basenów, wymuszonych albo przez wcześniejsze błędy, albo przez planowane zmiany funkcjonalne.

Do typowych prac związanych z naprawą niecek zaliczyć można reprofilację, wypełnienie ubytków, wykonanie warstw wyrównawczych oraz iniekcję rys. Do tego trzeba uwzględnić zagadnienia związane z obsadzaniem (i uszczelnianiem – te dwie czynności są od siebie ściśle zależne) napływów, odpływów, reflektorów, słupków oraz dość specyficzne prace związane ze zmianą funkcjonalności basenu (np. ze zmianą typu przelewu).

Konstrukcje z betonu wodonieprzepuszczalnego wymagają bardzo starannego skonstruowania i uszczelnienia przerw roboczych oraz wszelkiego rodzaju przejść (napływów, odpływów, reflektorów itp.). Do uszczelnienia przerw roboczych można stosować taśmy uszczelniające, zabetonowywane w środku przekroju ściany lub pęczniejące taśmy bentonitowe.

Metody te są skuteczne pod warunkiem starannego zagęszczenia betonu w najbliższym otoczeniu przerwy roboczej. Dopuszczenie do powstania pustych przestrzeni i raków w obszarze przerwy roboczej niweluje skuteczność stosowanych wkładek. Przejścia rurowe muszą być stabilnie zamocowane w szalunku przed betonowaniem. Niezbędne jest stosowanie rur z systemowym kołnierzem uszczelniającym. Obszary te, podobnie jak obszary przerw roboczych, muszą być szczególnie starannie zabetonowane. Niedopuszczalne jest późniejsze zabetonowywanie czy dobetonowywanie w tym obszarze. Niedopuszczalne są też przechodzące na wylot przez ściany czy dno niecki rysy o szerokości większej niż 0,1 mm.

Likwidacja rys
Naprawa rys polega na ich iniekcyjnym sklejeniu za pomocą żywicy epoksydowej. Mogą tu być stosowane pakery naklejane, wbijane lub wkręcane.
Przecieki przez źle wykonane przerwy robocze można uszczelniać także metodą iniekcji. Do tego celu stosuje się najczęściej iniekty poliuretanowe. Wprowadza się je w konstrukcję za pomocą pakerów klejonych, wbijanych lub wkręcanych. Jako urządzenia iniekcyjne stosuje się pompy elektryczne, powietrzne lub hydrauliczne. Przy niewielkim zakresie robót można stosować pompy z napędem ręcznym lub nożnym.

Przy stosowaniu pakerów klejonych wymagane jest staranne oczyszczenie powierzchni, przeszlifowanie i odkurzenie, musi ona też być sucha i stabilna. Do klejenia pakerów najczęściej stosuje się szybkowiążące kleje epoksydowe. Odstęp między pakerami uzależniony jest od grubości naprawianego elementu, głębokości iniektowanej rysy oraz jej szerokości. Nie może on być większy niż głębokość rysy lub grubość elementu (decyduje mniejsza wielkość).

Przyjmuje się ponadto, że dla rysy o szerokości rozwarcia do 0,2 mm (włącznie) odstęp nie może być większy niż 15 cm, przy szerokości rozwarcia rysy nie mniejszej niż 1 mm odstęp między pakerami może wynosić nawet 50 cm.

Stosowanie pakerów naklejanych wymusza powierzchniowe uszczelnienie rysy specjalnymi szpachlówkami mineralnymi lub masami epoksydowymi. Ich przyczepność do podłoża nie powinna być mniejsza niż 1,5 MPa, a grubość szpachli nie może być mniejsza niż 3 mm. Powierzchniowe uszczelnienie rysy wymagane jest w przypadku iniekcji sklejającej.

Inną metodą iniekcji jest nawiercanie otworów wzdłuż przebiegu rysy, po obu jej stronach i pod kątem 45 stopni. Powinny one przecinać rysę w połowie jej głębokości. Zarówno w pierwszym, jak i w drugim przypadku konieczne jest odessanie kurzu z odwiertów i z rysy przed obsadzeniem pakerów. Nie jest zalecane przedmuchiwanie otworów, może to spowodować zatkanie rysy.

Naprawy i reprofilacja betonu
Do napraw i reprofilacji betonu niecki stosuje się systemy zapraw PCC (polimerowo-cementowych), składające się z:

• zaprawy do antykorozyjnego zabezpieczenia zbrojenia,

• zaprawy do wykonania warstwy sczepnej (niekiedy jest to ten sam materiał, ale musi być nakładany w osobnych przejściach)

• zapraw naprawczych (dobiera się je w zależności od głębokości ubytków).

Należy je dobrać pod względem wytrzymałości na ściskanie do klasy betonu płyty niecki. Beton starych niecek może odpowiadać klasie C12/15-C16/20 (dawna klasa B15-B20).

Wytrzymałość na ściskanie zapraw naprawczych jest różna. W większości przypadków są one dostosowane do betonów klasy C20/25 (dawna klasa B25) i wyższych, zatem tych zapraw nie wolno stosować do napraw słabych betonów. Producent w karcie technicznej zawsze podaje, jaka jest minimalna klasa betonu podłoża. Te informacje są bardzo istotne, aby nie nastąpiło późniejsze odspojenie zaprawy naprawczej.

Niezbędnym warunkiem poprawności wykonywanych robót jest odpowiednie przygotowanie podłoża. Należy usunąć wszystkie luźne, osłabione korozją i skażone fragmenty aż do odsłonięcia nienaruszonego, nieskorodowanego i nieskarbonizowanego betonu. W zależności od kształtu powierzchni i stopnia zniszczenia betonu przygotowanie powierzchni może być przeprowadzone przez szczotkowanie, szlifowanie, skuwanie, piaskowanie, śrutowanie oraz metody hydrodynamiczne. Stosowanie wody pod wysokim ciśnieniem jest szybkim i skutecznym sposobem usuwania betonu, ograniczającym do minimum straty betonu nieuszkodzonego. Nie występują mikrospękania, a beton uszkodzony jest usuwany selektywnie, z pozostawieniem betonu nienaruszonego.

Usuwanie niestabilnego betonu powinno być ograniczone do minimum, nie powinno się zmniejszać strukturalnej integralności konstrukcji w sposób uniemożliwiający spełnianie przez nią założonych funkcji. Krawędzie w miejscach usuwania betonu powinny być przycięte pod kątem nie mniejszym niż 90° (aby uniknąć podcięcia) i nie większym niż 135° (aby zmniejszyć możliwość odspojenia wraz z warstwą wierzchnią przyległego, nieuszkodzonego betonu).

Powierzchnie krawędzi powinny być uszorstnione w stopniu wystarczającym do zapewnienia przyczepności pomiędzy podłożem a zaprawą naprawczą. Jeżeli na powierzchni pręta zbrojeniowego, odsłoniętej po usunięciu uszkodzonego betonu, występuje korozja, konieczne może być zwiększenie głębokości usuwania betonu w celu odsłonięcia całego pręta. Zaleca się, aby prześwit wokół zbrojenia i minimalna odległość między prętem zbrojeniowym a pozostałym podłożem wynosiły co najmniej 15 mm lub odpowiadały maksymalnemu wymiarowi ziarna kruszywa materiału naprawczego powiększonemu o 5 mm, zależnie od tego, która z tych wartości jest większa.

Z dbałością o zbrojenie
Niezależnie od zastosowanej metody usuwania niezwiązanych cząstek betonu zawsze konieczne jest oczyszczenie z rdzy istniejącego zbrojenia. Zbrojenie może być oczyszczane np. odbijakami igłowymi, wodą pod ciśnieniem 20-70 MPa, metodą hydropiaskowania, strumieniowania ściernego czy też poprzez szczotkowanie drucianymi szczotkami (w tym przypadku zalecanym sposobem jest mechaniczne szczotkowanie). Szczotkowanie jest mało efektywne przy oczyszczaniu zbrojenia od strony skutego podłoża betonowego, przy całkowitym odsłonięciu pręta po obwodzie. Uszkodzone lub zbyt skorodowane pręty mogą wymagać wymiany.

Ostatecznie podłoże pod prace reprofilacyjne musi być czyste, stabilne, zdrowe, szorstkie i otwartoporowe. Następnym etapem robót jest nawilżenie podłoża do stanu matowo-wilgotnego. Pierwsze nasycenie należy przeprowadzić kilka-kilkanaście godzin przed rozpoczęciem robót przez spryskiwanie powierzchni wodą aż do uzyskania stanu matowo-wilgotnego. Za podłoże matowo-wilgotne uważa się beton o jednorodnej, ciemnej i matowej powierzchni. Woda naniesiona na tak przygotowane podłoże musi w krótkim czasie ulec wchłonięciu, nie może występować na powierzchni błyszcząca warstewka wody.

W razie potrzeby krótko przed rozpoczęciem robót zabieg powinno się powtórzyć, usuwając nadmiar wody np. sprężonym powietrzem.

Kolejną fazą robót jest powleczenie odkrytego zbrojenia preparatem antykorozyjnym oraz, po jego związaniu, naniesienie na całą, matowo-wilgotną powierzchnię ubytku zaprawy tworzącej tzw. warstwę sczepną. Tworzy ona rodzaj membrany pomiędzy starym betonem a materiałem, z którego została wykonana naprawa. Jej właściwości uniemożliwiają powstawanie zbyt dużych naprężeń w strefie styku na skutek różnic w zakresie odkształceń sprężystych, termicznych czy też na skutek obciążenia odrywającego.

Brak warstwy sczepnej może doprowadzić do zarysowania i naderwania warstwy renowacyjnej (w systemach nakładanych mechanicznie warstwa sczepna nie występuje). Warstwę sczepną nanosi się zawsze, wcierając zaprawę twardym pędzlem lub szczotką w podłoże.

Kolejnym etapem jest, w zależności od charakteru usuwanych uszkodzeń, nałożenie właściwej masy naprawczej. Głębokość ubytków może być bardzo różna, od kilku milimetrów nawet do kilkunastu centymetrów. Nie jest możliwa reprofilacja podłoża w tak szerokim zakresie głębokości przy pomocy jednej, uniwersalnej zaprawy naprawczej. Oznacza to, że w systemie znajduje się zazwyczaj kilka zapraw naprawczych, stosowanych przy różnych głębokościach ubytków.

Dodatkowo reprofilacja ubytków o głębokości rzędu 5 cm i większych zazwyczaj nie może następować w jednej warstwie. Taką zaprawę nakłada się w kilku warstwach, pierwszą – zawsze na warstwę sczepną, kolejne warstwy natomiast można nakładać w kilkugodzinnych zazwyczaj odstępach, już bez warstwy sczepnej między poszczególnymi warstwami tej samej zaprawy naprawczej. Odstęp między kolejnymi cyklami roboczymi nie może być dłuższy niż podany w karcie technicznej konkretnej masy PCC. W przeciwnym razie konieczne jest dodatkowe wykonanie warstwy sczepnej.

Bardzo istotna jest odpowiednia pielęgnacja nałożonej naprawy. Trzeba utrzymywać ją w odpowiedniej wilgotności (poprzez zraszanie wodą) przynajmniej przez kilka dni po nałożeniu (szczegółowe wytyczne dotyczące sposobu aplikacji, grubości nakładanych warstw czy sposobu pielęgnacji zawsze znajdują się w kartach technicznych stosowanych zapraw naprawczo-reprofilacyjnych).

Uwaga na szczegóły
Po rozpoczęciu eksploatacji na wszystkie podwodne elementy wyposażenia i instalacji basenowych występuje ciągłe oddziaływanie wody, i to pod ciśnieniem. Początkiem problemów najczęściej jest niedokładne i nieszczelne obsadzenie wszelkiego rodzaju wpustów, napływów, reflektorów itp.

Problem zaczyna się od braku odpowiedniego zamocowania w szalunku podczas betonowania niecki. Przesunięcia pod naciskiem mieszanki betonowej, zabrudzenia i zanieczyszczenia masą betonową, późniejsze obetonowywanie, brak manszet uszczelniających lub też pocienianie powłok hydroizolacyjnych w obrębie elementu to grzechy główne wykonawców, prowadzące do późniejszych przykrych konsekwencji.

Wniknięcie wody w konstrukcję niecki, np. przez nieszczelność na styku przejścia wpustu czy reflektora, spowoduje parcie wody na warstwę hydroizolacji lub płytek od strony podłoża.

Także niecki z betonu wodonieprzepuszczalnego są wrażliwe na ten rodzaj uszkodzeń. Jeżeli montaż elementów wyposażenia odbywa się później, zastosowanie epoksydowej zaprawy do obsadzenia i zamocowania elementów napływów, reflektorów itp. jest jedynym rozwiązaniem. Użycie mas mineralnych prowadzi zawsze do nieszczelności wokół otworu.

Na podobne problemy narażone są rynny basenów (zwłaszcza z wysokim poziomem lustra wody). W basenach z przelewami „Wiesbadeńskim”, „Fińskim”, „Zurich”, „St. Moritz” i „Berlin”, a więc z wysokim poziomem zwierciadła wody, górna krawędź lustra znajduje się powyżej lub co najmniej na poziomie wierzchu okładziny ceramicznej plaży. Rezultatem jest powstawanie kapilarnego ciśnienia wody, doprowadzającego przy błędach projektowo-wykonawczych do penetracji wody pod okładzinę ceramiczną, także w warstwy konstrukcji plaży.

Najlepsze do wykonania warstw wyrównawczych na dnie i ścianach niecki są zaprawy naprawcze PCC, choć nie jest to jedyny materiał, ktory może być zastosowany. Niemieckie wytyczne dopuszczają np. zastosowanie zaprawy cementowej o wytrzymałości na ściskanie przynajmniej 6 MPa do wykonywania warstwy wyrównawczej, ale tradycyjna zaprawa cementowa (nawet z dodatkiem polimerów) wymaga odpowiedniej pielęgnacji. Czas sezonowania takiego podłoża przed wykonaniem okładziny ceramicznej nie może być krótszy niż 28 dni. I musi ona być odpowiednio pielęgnowana w sposób niedopuszczający powstania rys.

Zaprawa taka nie może mieć w składzie domieszek uszczelniających, dopuszczalne (i zalecane) jest jednak dodanie polimerów poprawiających przyczepność i właściwości aplikacyjne. Jeżeli warstwa wyrównująca ma grubość kilku milimetrów, zastosowanie zapraw PCC jest zazwyczaj nieodzowne.

Na dnie niecki jako warstwę wyrównawczą można stosować jastrych (wykonany jako zespolony, na warstwie sczepnej) klasy CT C25 F4 wg PN-EN 13813:2003 Podkłady podłogowe oraz materiały do ich wykonania – Materiały – Właściwości i wymagania, o grubości przynajmniej 20 mm.