O największych ryzykach i błędach w udzielaniu, realizacji i rozliczaniu zamówień na roboty budowlane
Patronat honorowy nad Konferencją objęli: Prezes Urzędu Zamówień Publicznych Jacek Sadowy oraz Przewodniczący Komisji Infrastruktury Sejmu RP Poseł Stanisław Żmijan.
Po raz 19 Głównym Organizatorem Konferencji był Ośrodek Wdrożeń Ekonomiczno-Organizacyjnych Budownictwa „PROMOCJA”.
Konferencję otworzył Prezes Zarządu OWEOB „PROMOCJA” Andrzej Górniecki
Partnerem Głównym była Kancelaria Radców Prawnych ĆWIK i Partnerzy Sp. Partnerska z Warszawy, a współorganizatorami:
- Izba Projektowania Budowlanego,
- Komitet Ekonomiki Budownictwa ZG PZITB,
- Stowarzyszenie Inżynierów Doradców i Rzeczoznawców SIDIR,
- Stowarzyszenie Kosztorysantów Budowlanych,
- Fundacja Wszechnicy Budowlanej,
- Polcen Sp. z o.o.
Referaty zaprezentowane w trakcie obrad były szczególnie interesujące ze względu na ich praktyczne aspekty (z życia wzięte), co prawdopodobnie pozwoli wielu uczestnikom Konferencji znaleźć odpowiedzi na nurtujące ich pytania w codziennej pracy zawodowej.
W konferencji uczestniczyło 102 osoby – przedstawiciele zamawiających, projektantów, wykonawców, kosztorysantów i kancelarii prawnych
W trakcie obrad podzielonych na trzy półdniowe sesje zostało wygłoszonych przez doświadczonych i uznanych autorów oraz przedyskutowanych 10 następujących referatów:
- Anna PIECUCH – Rzetelny, efektywny, wykwalifikowany, doświadczony – jak wybrać takiego wykonawcę zamówienia zgodnie z Pzp?
- Zbigniew BOCZEK – Podwykonawstwo w zamówieniach publicznych i gwarancja zapłaty za roboty budowlane
- Andrzej BOROWICZ – Ryzyka wynikające z ostatniej nowelizacji ustawy Prawo zamówień publicznych
- Dariusz ĆWIK, Piotr PŁACISZEWSKI – Rażąco niska cena – wynagrodzenie kosztorysowe a wynagrodzenie ryczałtowe
- Krzysztof GRANAT – Typowe błędy i niedociągnięcia zamawiających publicznych przy tworzeniu umów na realizację robót budowlanych
- Jerzy MAKAŁA – Ryzyka związane z budową lub modernizacją infrastruktury kolejowej realizowaną według modelu DBO
- Rafał MOREK – Rozliczanie zamówień o roboty budowlane w postępowaniach spornych: Ryzyka i błędy w dochodzeniu roszczeń przed sądem i w arbitrażu
- Waldemar PERNAK – Racjonalna granica przypisywania odpowiedzialności przez Zamawiających – Inżynierom kontraktu, Projektantom jak i Wykonawcom robót budowlanych
- Maciej SZELĄG – Przyczyny konfliktów między Zamawiającym a Wykonawcą robót budowlanych
- Paweł ZEJER – Koszty budowy, a nakłady na projektowanie – czy opłaca się oszczędzać na projektowaniu? Prezentacja doświadczeń międzynarodowych
Janusz Traczyk w trakcie plenarnej dyskusji
Pierwszą sesję merytoryczną poprowadził organizator dziesięciu ostatnich konferencji ciechocińskich, dr inż. Janusz Traczyk.
Typowe błędy przy zawieraniu umów
Jak prawidłowo tworzyć zapisy umowy na realizację robót budowlanych i czy wskazane jest redagowanie wzoru umowy? – rozważał w swoim wystąpieniu mec. Krzysztof Granat z Kancelarii Radców Prawnych z Wrocławia. Autor czytelnie i jednoznacznie wskazał na typowe błędy popełniane przez strony w umowach i wskazał jak unikać ich w praktyce. Omówił m.in. problem ubezpieczeń OC Wykonawcy, mechanizmy rozliczania robót, warunki i przesłanki zmiany umowy, a także błędy w stosowaniu warunków kontraktowych FIDIC w naszym kraju poprzez głęboką ich modyfikację – co stanowi niedopuszczalny proceder.
mec. Krzysztof Granat o tworzeniu właściwych zapisów w umowach
Symetria odpowiedzialności stron umowy
Waldemar Pernak posiadający wieloletnie doświadczenie w zarządzaniu i kierowaniu realizacją dużych inwestycji w międzynarodowym przedsiębiorstwie budowlanym działającym w Polsce wskazał na problem odpowiedzialności poszczególnych uczestników procesu budowlanego. Podkreślił przy tym i wykazał iż w warunkach polskich, Zamawiający – niestety chcąc ograniczyć swoje ryzyko, dążą w umowach do nadmiernego przeniesienia wszelkich ryzyk na każdego z pozostałych uczestników. Bardzo często są one nieadekwatne do przypisanego zakresu działań, co powoduje swoisty paraliż inwestycji (np. według propozycji Zamawiającego Wykonawca robót ma odpowiadać za kompletność i prawidłowość dokumentacji!!!).
Jaka powinna być odpowiedzialność stron – rozważał Waldemar Pernak
Jak wybrać Wykonawcę – rzetelnego, wykwalifikowanego, doświadczonego?
Trzeci referat tej sesji, to wystąpienie mec. Anny Piecuch, która rozważała problem wyboru właściwego Wykonawcy robót w świetle nowelizacji przepisów ustawy Pzp z dnia 12 października 2012 r. W szczególności zwróciła uwagę na brak odpowiednich narzędzi i instrukcji dla Zamawiającego, jak praktycznie stosować nowe kryteria oceny Wykonawców.
Jak wybrać właściwego Wykonawcę – zastanawia się mec. Anna Piecuch
Drugą sesję konferencji poprowadził bardzo sprawnie dr inż. Olgierd Sielewicz Przewodniczący Komitetu Ekonomiki Budownictwa ZG PZITB, a także prezes „WACETOB-u”.
Ryzyka w modernizacji infrastruktury kolejowej wg DBO
Sesję tą rozpoczął Jerzy Makała przedstawiając zasady i warunki budowy lub modernizacji infrastruktury kolejowej wg ciekawego i nieznanego w Polsce modelu realizacji inwestycji DBO (Design – Build – Operate, co w języku polskim znaczy: Zaprojektuj – Wybuduj – Eksploatuj)
Prezydium Konferencji – Zbigniew Boczek, Olgierd Sielewicz i Janusz Traczyk w trakcie dyskusji z autorem referatu Jerzym Makałą
Model ten umożliwia wybór jednego Wykonawcy całości przedsięwzięcia – jedna procedura przetargowa, możliwość uzyskania produktu wysokiej jakości z zastosowaniem nowoczesnej techniki i technologii (Wykonawca zarówno robót jak i projektu będzie eksploatował ten obiekt przez umówiony okres, a więc nie będzie zainteresowany w sporządzeniu słabej jakościowo dokumentacji oraz w zaniżaniu standardu robót). Umożliwi to także uzyskanie optymalizacji ekonomicznej realizacji projektu i jego eksploatacji na przestrzeni całego cyklu życia inwestycji.
Gwarancje rozliczenia z Podwykonawcami
Zbigniew Boczek wystąpienie swoje poświęcił problemowi podwykonawstwa w zamówieniach publicznych. W pierwszej kolejności zdefiniował pojęcie Podwykonawcy zgodnie z doktryną prawa, a następnie omówił kwestię wskazania zakresu prac zlecanych Podwykonawcom do realizacji (kto określa ten zakres, kiedy i w jakim dokumencie?), a w ostateczności wyboru i ewentualnej zmiany firmy spełniającej tę funkcję.
Na zakończenie ustosunkował się do przepisów Kodeksu cywilnego o gwarancji zapłaty za roboty budowlane wprowadzone w życie w dniu 16 kwietnia 2010 r., podkreślając iż ustawodawca zastosował wobec dalszych Podwykonawców ochronę prawną równorzędną jak dla samego Wykonawcy.
Problemy podwykonawstwa i gwarancje zapłaty za roboty budowlane przedstawił Zbigniew Boczek
Dochodzenie roszczeń przed sądem i w arbitrażu
Problem rozliczania umów o roboty budowlane i dochodzenia rozliczeń omówił dr Rafał Morek, podkreślając fakt iż istotą dobrze zawartych kontraktów jest zachowanie równowagi przy formułowaniu praw i obowiązków stron oraz równomierne rozłożenie ryzyka między Zamawiającym a Wykonawcą. Sporą część wystąpienia mecenas R. Morek poświęcił m.in. przystosowaniu warunków kontraktowych FIDIC do warunków prawa krajowego i indywidualnych potrzeb danego projektu (Zamawiającego), przygotowaniu sędziów orzekających (sędziowie – generaliści) w zakresie Prawa budowlanego i ustawy Prawo zamówień publicznych, roli prywatnych ekspertyz i opinii w postępowaniu dowodowym w stosunku do opinii biegłych sądowych, a także problemowi braku – sądom powszechnym w naszym kraju – odpowiedniego zaplecza kompetencyjnego i organizacyjnego.
Dochodzenie roszczeń przed sądem i w arbitrażu – ten problem przedstawił mec. Rafał Morek
Rażąco niska cena w kontekście składania wyjaśnień i rozwiewania wątpliwości Zamawiającego
Na zakończenie obrad 1-go dnia mec. Dariusz Ćwik i Piotr Płaciszewski przedstawili zebranym problem rażąco niskiej ceny i jego jednostronne nagłośnienie w mediach. W swoim wystąpieniu zwrócili uwagę na przepisy art. 55 ust. 1 „dyrektywy klasycznej” 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dn. 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych.
O rażąco niskiej cenie – raz jeszcze dyskutował Piotr Płaciszewski
Zgodnie z tymi przepisami, instytucja zamawiająca, przed odrzuceniem oferty wydającej się rażąco niską, zwraca się na piśmie do Wykonawcy o podanie szczegółów, dotyczących tych składowych elementów tej oferty, które uważa za istotne!! (m.in. wyjaśnień dotyczących ceny, tzn. jak jego cena ofertowa została wyliczona?). I tutaj autorzy referatu wskazali na fakt, że w przypadku robót budowlanych w zamówieniach publicznych występują dwa typy zapłaty wynagrodzenia należnego Wykonawcy – kosztorysowe oraz ryczałtowe, a to znaczy że każde z nich musi być inaczej badane pod kątem rażąco niskiej ceny (różne są elementy składowe oferty cenowej w tych typach wynagrodzenia).
zdjęcia: Tomasz Rogala
Najczęściej czytane :
- Współczynniki regionalne w wersji elektronicznej (CD/online) cenników SEKOCENBUD
- Zmiany stawek robocizny kosztorysowej i narzutów w pierwszym półroczu 2024 r., w Informacjach o stawkach robocizny kosztorysowej oraz cenach pracy sprzętu budowlanego – IRS
- Analiza zmian stawek robocizny kosztorysowej publikowanych w wydawnictwie „Informacja o stawkach robocizny kosztorysowej oraz cenach pracy sprzętu budowlanego – IRS” SEKOCENBUD w okresie od 4 kw. 2006 r. do 1 kw. 2024 r.