Wzrost cen w branży budowlanej obserwujemy niezmiennie już od kilku lat. Do marca 2020 r. (przed pandemią COVID-19) wzrosty te w porównaniu do poprzednich kwartałów były systematyczne, ale mniejsze. Z początkiem epidemii – w marcu 2020 r. – koniunktura w budownictwie, tradycyjnie odzwierciedlająca nastroje firm budowlanych, spadła już poniżej zera (-1,9), zaś w kwietniu 2020 roku osiągnęła rekordowy poziom -47,1. W kolejnych miesiącach wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w budownictwie¹⁾ wolno wzrastał, ale jego słaba dynamika wzrostu oznaczała, że branża czuje się niepewnie. W listopadzie koniunktura w budownictwie ponownie spadła do poziomu -26,2, natomiast w grudniu optymizm w branży budowlanej zwiększył się do poziomu -22,6. Dane GUS pokazują, że budownictwo nie ucierpiało znacząco na skutek pandemii, a w 3-ech kwartałach 2021 r. zanotowało poprawę wyników finansowych. Mimo pozytywnych nastrojów branżę budowlaną nadal jednak charakteryzują m.in. systematycznie rosnące ceny usług wykonawczych i materiałów budowlanych (wzrost zanotowały wszystkie działy budownictwa), wysokie koszty robót i obiektów budowlanych. Duży wpływ na tak wysoki wzrost cen miała sytuacja na rynku pracy: niedobór/brak pracowników praktycznie wszystkich specjalności w budownictwie²⁾ i rosnące koszty zatrudnienia przy jednoczesnym wzroście cen paliw, kosztów transportu, energii elektrycznej, materiałów i surowców (zwłaszcza w ciągu ostatniego 3-go kwartału odnotowano dalszą, wysoką podwyżkę kolejnych surowców³⁾ – przede wszystkim aluminium, rud żelaza, miedzi, drewna – stanowiących komponenty materiałów budowlanych). Ceny materiałów budowlanych rosną znacznie szybciej niż w roku 2020 również z powodu zakłóceń w łańcuchach dostaw. Firmy budowlane posiadające długoletnie kontrakty mając na uwadze chociażby „inflacyjny”⁴⁾ wzrost cen zmuszone są dokonywać zakupów surowców i komponentów na „zapas”. Według najnowszych danych w październiku 2021 r. inflacja wyniosła 6,8% r/r.

Niestety w wielu przypadkach pociąga to za sobą kolejne zmiany cenowe oraz problemy z okresową dostępnością materiałów budowlanych, a co za tym idzie wydłużającym się terminem realizacji zamówień⁵⁾.

Ceny koordynują podejmowanie decyzji producentów i konsumentów. Na podwyżki cen materiałów ma niewątpliwie wpływ rekordowy popyt na nowe mieszkania, jaki zanotowano w pierwszym półroczu bieżącego roku. Wysoki popyt jest pochodną kilku czynników m.in. wzrostu oszczędności konsumentów w ostatnich latach oraz polityki monetarnej NBP, która uczyniła nieopłacalnym trzymanie oszczędności na lokatach bankowych i ułatwiła dostęp do najtańszych w historii kredytów hipotecznych. Gospodarstwa, które mają oszczędności, szukają alternatywy (np. dla lokat bankowych), wyższej stopy zwrotu i inwestują w mieszkania na wynajem, renowację domów oraz mieszkań.

Z cyklicznych notowań cen materiałów budowlanych w systemie SEKOCENBUD wynika, iż w III kwartale 2021 r. odnotowano wzrosty we wszystkich grupach towarowych i wzrost ten był znacznie wyższy niż w poprzednio analizowanym okresie. W konsekwencji w rozpatrywanym okresie najbardziej wzrosły koszty budowy mostów i wiaduktów. Znaczną dynamikę wzrostu zanotowano w przypadku kosztów budowy budownictwa mieszkaniowego.

Biorąc pod uwagę powyższą/bieżącą sytuację jak również prognozy koniunktury dotyczące branży⁶⁾, w najbliższym czasie przewiduje się dalszy, wzrost cen materiałów i usług wykonawczych. Pozostają one bowiem – jak zasygnalizowano – pod wpływem wzmożonego popytu na usługi budowlane, a także istotnych ograniczeń w dostępności materiałów budowlanych.

Prognozowanie cen w budownictwie nie jest zadaniem łatwym. Na kształtowanie się cen w budownictwie wpływa wiele różnorodnych elementów, które bardzo często bazują na aktualnych wydarzeniach obserwowanych na rynku. Omówione na wstępie czynniki to jedynie najbardziej podstawowe informacje, które w analizach powinny być brane pod uwagę. Znajomość obecnych uwarunkowań pozwala wnioskować o dalszych wzrostowych tendencjach cen w budownictwie w najbliższych kwartałach 2021-2022 roku. (co potwierdzają również prezentowane w ZWW prognozowane wartości zmian cen).

Zaprezentowane w niniejszym wydawnictwie (ZWW) prognozy obejmują:

• Prognozy zmian cen czynników produkcji budowlanej
  − Stawek robocizny kosztorysowej,
  − Cen materiałów: budowlanych, instalacyjnych, elektrycznych,
  − Cen materiałów zużywanych w budownictwie ogółem,
  − Cen pracy sprzętu budowlanego
• Prognozy zmian cen dla grup obiektów
  − Obiekty mieszkaniowe wielorodzinne i jednorodzinne,
  − Obiekty użyteczności publicznej,
  − Obiekty produkcyjne i usługowe,
  − Mosty i wiadukty,
  − Przyłącza i sieci: gazowe, ciepłownicze, wodociągowe i kanalizacyjne,
  − Linie energetyczne

Warto nadmienić, iż na rynku budowlanym zachodzą ciągłe zmiany cen i warunków gospodarowania. Ceny robót inwestycyjnych, modernizacyjnych i remontowych w obiektach budowlanych ustalane są pod wpływem działania mechanizmu rynkowego i w głównej mierze zależą od kosztów pracy oraz popytu i podaży na materiały budowlane i instalacyjne. Podlegają one również innym zjawiskom i działaniom nieprzewidywalnym w czasie, jak np.: sytuacja gospodarcza i polityczna w kraju i na świecie, zmowy kartelowe, nagłe zmiany kursów walut, cen ropy naftowej, epidemii np. COVID itp. Dlatego też Wydawca nie może gwarantować potwierdzenia w praktyce przedstawionych  w wydawnictwie ZWW prognoz zmian cen, mimo że zostały opracowane z dużą starannością przy wykorzystaniu wiedzy i doświadczenia ekspertów SEKOCENBUD oraz profesjonalistów w dziedzinie prognozowania.

Zagregowane wskaźniki waloryzacyjno-prognostyczne ZWW 3 kw. 2021.

¹⁾ Wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury jest wskaźnikiem obliczanym jako średnia arytmetyczna sald odpowiedzi na pytania dotyczące bieżącej i przewidywanej sytuacji gospodarczej przedsiębiorstwa. Przyjmuje wartości od -100 do +100, przy czym wartości poniżej zera są oceniane jako negatywne (wskazujące na gorszą koniunkturę), powyżej zera – jako pozytywne (wskazujące na dobrą koniunkturę), a wartość równa zero oznacza sytuację, gdy koniunktura nie zmienia się.

²⁾ Prognoza na 2021, pokazuje 9 zawodów budowlanych (spośród 32 zawodów, w których w Polsce występuje deficyt pracowników). Brakuje betoniarzy i zbrojarzy, brukarzy, cieśli, stolarzy, dekarzy, blacharzy, monterów instalacji, murarzy i tynkarzy, operatorów oraz mechaników sprzętu do robót ziemnych, pracowników robót wykończeniowych oraz robotników – zob. www.barometrzawodow.pl

³⁾ Wynikająca głównie ze wzrostu cen surowców na światowych giełdach

⁴⁾ Według NBP w Polsce inflacja cen konsumenckich pozostanie w okolicach 5 proc. do końca 2021.(wg wcześniejszych danych)

⁵⁾ Najwyższe wzrosty cen materiałów budowlanych w 30-letniej historii SEKOCENBUD www.raportsekocenbud.pl/artykul/n/pokaz/news/najwyzsze-wzrosty-cen-materialow-budowlanych-w-ponad-30-letniej-historii-sekocenbud/

⁶⁾ Wzrost cen materiałów budowlanych jest już wskazywany jako jedna z głównych barier w działalności firm budowlanych.