W ostatnich kilkudziesięciu latach na rynku budowlanym, przemiennie następowały okresy względnej stabilizacji oraz okresy wzrostu cen i kosztów obiektów budowlanych. Jednak obecna sytuacja jest wyjątkowa w historii budownictwa, ze względu na przyczyny, które doprowadziły do dynamicznego wzrostu cen. Bezprecedensowy wzrost cen surowców, materiałów, energii i paliw w ostatnich dwóch latach, spowodowany długim okresem pandemii a następnie agresją Rosji na Ukrainę, miał bezpośredni wpływ na nadzwyczajny i nieprzewidywalny wzrost kosztów budowy realizowanych inwestycji. W 35-letniej historii systemu SEKOCENBUD, w 2 połowie 2022 roku, notowania cen prowadzone na terenie całego kraju, po raz pierwszy osiągnęły najwyższe wzrosty. Tym samym waloryzacja wynagrodzeń kontraktowych stała się jednym z najważniejszych problemów branży budowlanej.

Temat konferencji był zatem oczywisty: WALORYZACJA – możliwości, problemy, przykłady.

Podczas dwóch dni obrad Prelegenci w swoich wystąpieniach opisywali podstawy i możliwości prawne przeprowadzenia waloryzacji, klauzule waloryzacyjne rekomendowane przez organy ustawodawcze, a także stosowane w praktyce przez zamawiających publicznych oraz wiodące na polskim rynku firmy budowlane.

Grono prawników reprezentowane przez: Małgorzatę Rogowicz-Angierman (Vintage Consulting), Marię Łabno i Andrzeja Sokołowskiego (Kancelaria JDP Drapała & Partners) obszernie omówiło zagadnienia prawne waloryzacji wynagrodzeń wykonawcy zarówno umowne jak i pozaumowne. Przedstawiono też propozycje jak dochodzić roszczeń związanych ze wzrostem cen, gdy w umowie nie zawarto klauzul waloryzacyjnych.

Znaczenie wyrazu wolnego „a” we wzorach waloryzacyjnych i wyliczenia waloryzacji ex-post biorąc pod uwagę charakter kontraktu i jego faktyczny przebieg tłumaczyli zgromadzonym dr inż. Karolina Skalska-Józefowicz oraz mgr inż. Michał Skorupski. Prelegenci przedstawili sposoby waloryzacji ex ante i ex post.

Waloryzację w praktyce oraz wyzwania w zastosowaniu 7 zasad efektywnego roszczenia waloryzacyjnego w niezwykle interesujący sposób przedstawił mgr inż. Paweł Zejer - ekspert ds. analiz terminowych i kosztowych Instytutu Analiz Budowlanych, a także rozjemca i arbiter.

Z ramienia Prokuratorii Generalnej RP gościliśmy r. pr. Marka Millera – Wiceprezesa, który chętnie odpowiadał na pytania i wątpliwości zgromadzonych, a także brał aktywny udział w panelu dyskusyjnym.

W trakcie tego panelu Eksperci biorący w nim udział oceniali najważniejsze problemy i kwestie związane z waloryzacją z punktu widzenia ustawodawcy – reprezentowanego przez Wiceprezesa Prokuratorii, prawników, których reprezentował r.pr. Andrzej Sokołowski (Kancelaria JDP Drapała&Partners), strony inżynierów (mgr inż. Balbina Kacprzyk i mgr Miron Klomfas) oraz przedstawicieli nauki (prof. dr hab. Andrzej Borowicz).

Z dużym zainteresowaniem odebrano też wystąpienie Prezesa Związku Ogólnopolskiego Projektantów i Inżynierów – Pani  Anny Oleksiewicz, w którym przedstawiła „Dobre praktyki waloryzacji wynagrodzeń umownych w kontraktach na projektowanie i na zarządzanie inwestycjami infrastrukturalnymi”.

Prezes Stowarzyszenia Kosztorysantów Budowlanych – mgr inż. Tomasz Pytkowski zaprezentował referat pt. „Kosztorys inwestorski w zamówieniach publicznych w warunkach niestabilnej sytuacji rynkowej”.

Z kolei przedstawicielka firmy budowlanej PORR S.A. – mgr inż. Anna Jędrzejewska omówiła temat waloryzacji kontraktowej i jej wpływu na wartość oferty na roboty budowlane. Podkreślała istotę uwzględnienia w ofercie ryzyka związanego z prognozowaną zmianą cen na rynku budowlanym.

O sposobach i przykładach waloryzacji z wykorzystaniem różnych danych SEKOCENBUD zapoznał uczestników konferencji Redaktor naczelny wydawnictw SEKOCENBUD mgr inż. Andrzej Wypych.

W podsumowaniu konferencji Prezes Zarządu SEKOCENBUD Sp. z o.o. Mariola Gala-de Vacqueret stwierdziła, że na podstawie przedstawionych treści, żywej i merytorycznej dyskusji panelistów i uczestników konferencji można wyciągnąć następujące wnioski:

• dzięki rekomendacji Prokuratorii Generalnej RP i Urzędu Zamówień Publicznych nie ma już wątpliwości czy waloryzacja jest możliwa,
• wypracowane zostały klauzule i formuły waloryzacyjne, które mogą stanowić wzorce dla stron umowy o roboty budowlane,
• największym wyzwaniem jest wdrożenie efektywnych i obiektywnych wskaźników oraz limitów waloryzacyjnych.