Przypominamy, że z dniem 1 stycznia 2024 r., zgodnie z rozporządzeniem RM z dn. 14.09.2023 r. „w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 r.” (Dz. U. 2023, poz.1893) minimalne wynagrodzenie brutto za pracę wzrosło w naszym kraju z 3600 zł do 4242 zł, natomiast najniższa stawka godzinowa przy umowach zleceniach z 23,50 zł do 27,70 zł za godzinę pracy. Były to więc wzrosty w stosunku do drugiego półrocza 2023 r. (od 1 lipca 2023 r.), zarówno minimalnej stawki godzinowej jak i płacy, na rekordowych poziomach od 17,8% do 17,9%. W tym roku czeka nas jeszcze jedna podwyżka (od 1 lipca). Biorąc pod uwagę zmiany minimalnego wynagrodzenia brutto od 2006 r., wyższy procentowy wzrost zanotowany został tylko w styczniu 2008 r. (20,3%).

Poziomy minimalnych wynagrodzeń brutto za pracę oraz przeciętne wynagrodzenia w gospodarce narodowej i ich zmiany (od 01.01.2006 r. do 31.03.2024 r.), na tle średniorocznych wskaźników cen towarów i usług konsumpcyjnych (inflacji) ogłaszanych w Komunikatach Prezesa GUS „w sprawie średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w...” przedstawiamy w tabeli 1 zaprezentowanej poniżej oraz na wykresie 1.

Z zestawionych w tabeli 1 i pokazanych na wykresach 1 oraz 2 danych wynika, że od 2006 r. (100%) do końca 1 kwartału br. wynagrodzenie minimalne w Polsce wzrosło do poziomu 471,9%, czyli prawie pięciokrotnie, a więc rosło znacznie szybciej niż przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej oraz inflacja. Najwyższe wzrosty miały miejsce w latach: 2008 (20,3%), 2009 (13,3%), 2023 (15,9%) oraz 2024 (17,8%). Zmiany przeciętnych wynagrodzeń w gospodarce narodowej
w żadnym roku analizowanego okresu nie osiągnęły tak wysokiego poziomu. Największe zwyżki (od 8,6% do 12,8%) przeciętnych wynagrodzeń miały miejsce w latach 2007 i 2008 oraz od 2021 do 2023 r. Oczywiście rok 2024 dopiero się rozpoczął, więc nie był brany pod uwagę przy porównaniu przeciętnych wynagrodzeń. Natomiast najwyższe średnioroczne wzrosty cen (inflacja) miały miejsce w roku 2022 oraz w 2023 r. Co ciekawe w całym analizowanym okresie (od 2006 r. do 2023 r.) wzrost przeciętnego wynagrodzenia przekroczył o 108,2% zmianę średniorocznych wskaźników cen towarów i usług (inflacji).

Jak w tym czasie zmieniały się średnie stawki robocizny kosztorysowej netto i brutto?

Zmiany średnich stawek robocizny kosztorysowej netto i brutto zanotowanych w IRS SEKOCENBUD dla robót ogólnobudowlanych od 2006 r. do 1 kw. 2024 r., na tle przyrostów wynagrodzenia minimalnego i przeciętnego oraz średniorocznych wzrostów cen, przedstawiliśmy na wykresie nr 2.

Na wykresie nr 2 zobaczyć można, że przez cały analizowany okres zwyżki średnich stawek netto dla robót ogólnobudowlanych (liczone narastająco w %) przewyższały wzrosty odpowiednich stawek brutto. Przy czym istotne przyrosty poziomów stawek, zarówno netto jak i brutto, odnotowaliśmy w dwóch okresach – od roku 2006 do 2008 oraz od roku 2017 do dzisiaj. W okresie od 2006 r. do 2011 r. wzrastanie średnich stawek netto i brutto (liczone procentowo) było szybsze niż podnoszenie się poziomów wynagrodzenia minimalnego i przeciętnego oraz średniorocznych cen (inflacji). Od 2013 r. procentowy wzrost stawek robocizny kosztorysowej netto i brutto był niższy od odpowiednich zmian wynagrodzenia minimalnego, ale wyższy od wzrostów przeciętnego wynagrodzenia
i średniorocznych cen (inflacji).

Na wykresie nr 3 pokazaliśmy, analogicznie jak na wykresie nr 2, zmiany średnich stawek robocizny kosztorysowej netto, ale we wszystkich rodzajach robót notowanych w systemie SEKOCENBUD, w porównaniu do wzrostów poziomów wynagrodzenia minimalnego i przeciętnego oraz średniorocznych podwyżek cen (inflacji). Można stwierdzić, że zmienność stawek netto w poszczególnych rodzajach robót jest bardzo zbliżona do wahań stawek netto w robotach ogólnobudowlanych, przedstawionych na wykresie nr 2. Jedynie od 2017 r. zauważalny jest nieco niższy przyrost średnich stawek netto w robotach wykończeniowych o wysokim standardzie od stawek w pozostałych rodzajach robót. Średnie stawki netto we wszystkich rodzajach robót, tak jak w robotach ogólnobudowlanych, cechuje wysokie tempo wzrostu, przekraczające zwyżki wynagrodzenia minimalnego i przeciętnego oraz średnioroczne podwyżki cen (inflację) w dwóch okresach, czyli od 2006-2008 roku oraz od 2017 roku do 1 kw. 2024 roku. Od 2006 r. do 2011 r. wzrost średnich stawek netto i brutto (liczony procentowo) był szybszy niż podnoszenie się poziomów wynagrodzenia minimalnego i przeciętnego oraz średniorocznych cen (inflacji). Tak jak w robotach ogólnobudowlanych, od 2013 r. procentowy wzrost średnich stawek robocizny kosztorysowej netto w pozostałych rodzajach robót był niższy od odpowiednich zmian wynagrodzenia minimalnego, ale wyższy od wzrostów przeciętnego wynagrodzenia i średniorocznych cen (inflacji). Punktem odniesienia dla wszystkich stawek SEKOCENBUD pokazanych na wykresach słupkowych w poszczególnych okresach jest 4 kwartał 2006 r. (100%).

Zmienność średnich stawek brutto we wszystkich rodzajach robót pomiędzy 2006 r. a 1 kw. 2024 r., można scharakteryzować tak samo jak stawek netto, z tą uwagą, że przez cały analizowany okres zwyżki stawek brutto we wszystkich rodzajach robót (liczone w % narastająco) były niższe od odpowiednich wzrostów stawek netto.

Podsumowując należy stwierdzić, że w analizowanym okresie, czyli od początku 2006 r. do końca 2023 r., średnie stawki robocizny kosztorysowej netto i brutto rosły szybciej niż średnioroczne ceny towarów i usług konsumpcyjnych (wskaźniki inflacji) oraz przeciętne wynagrodzenia w gospodarce narodowej, ale wolniej niż urzędowo ogłaszane (w obwieszczeniach Prezesa Rady Ministrów lub rozporządzeniach Rady Ministrów) wynagrodzenia minimalne. Wynikający z przedstawionej analizy obraz sytuacji rynkowej, w zakresie tak ważnych w obszarze budownictwa składników cen czynników produkcji, jakimi są średnie stawki robocizny kosztorysowej netto i brutto, nie zaskakuje i skłania do pozytywnej oceny ich zmian w minionym okresie.